The unfinished marathon

When you try your (almost) best but you don't succeed

Thế là cuối cùng mình cũng đã lần đầu trong đời đăng ký và chạy thử một lần Full Marathon; tuy nhiên mình cũng không thể hoàn thành được hết. Cũng là một lần mình thử trải nghiệm bản thân, mặc dù cũng chưa đạt được mong muốn cuối cùng nhưng mình thì vẫn cảm thấy khá là positive; chắc là cũng có một chút tiếc nuối nhẹ.

Ban đầu mình cũng không định viết lại chuyện này, nhưng có người suggest nhẹ là đây cũng là một topic hay ho. Thôi thì viết lại một xíu, vì dù sao nó cũng là một trải nghiệm đáng nhớ.

Đăng ký

Để bắt đầu câu chuyện thì phải kể thêm 3 người bạn của mình, để cho giữ bí mật danh tính xin tạm gọi là Nicki, Cris và Louis. Tuy nghe tên thì nghe nó rất là tây nhưng lại chỉ là 3 người bạn Việt rất thân của mình, tính tổng cả friendship với 3 người này thì chắc phải được 50 năm total.

Đúng như các meme về thế hệ milennials, khi bạn cảm thấy tuổi già ập đến thì bạn sẽ tự nhiên có mối đam mê về trồng cây nuôi pets hoặc là đi chạy marathon. Đối với nhóm bạn chúng tôi, thì đó là marathon. Khoảng đầu năm 2024, có một discussion nảy lên ở cả các group chat của mình với cả 3 thanh niên ở trên, nảy lên ý định về đăng ký cho một cái half marathon(HM). Mình thì đã chạy HM từ 5 năm trước, từ 2019, thời còn trẻ khoẻ vui vẻ, nên là mình không quá hứng thú về HM, nên là chỉ hứng thú đăng ký full marathon(FM).

Để nói thêm thì các bạn của mình thì chưa ai chạy HM/FM bao giờ cả. Tuy nhiên Nicki thì đã đăng ký đi FM 2 lần, nhưng cuối cùng đến ngày chạy FM thì lại bỏ bib rồi nghỉ chạy vì “có việc”. Cris và Louis thì chắc chỉ chạy HM thui, còn mình thì cố gắng dụ dỗ Nicki đi chạy 42 cùng với mình. Lựa chọn là cùng đăng ký Singapore Standard Chartered Marathon, vào cuối năm 2024, thì là từ lúc đầu năm đến cuối năm thì còn nhiều thời gian để luyện tập.

Đương nhiên là đó là bàn bạc, chứ trước lúc đăng ký thì chả ai tập tành gì tử tế cả. Chúng tôi chỉ lập ra được 1 cái group chat rồi chém gió với nhau trước. Con người mà, nước nó phải đến bụng đến cổ thì hẵng nhảy chứ ai lại nhảy sớm làm chi. Mọi thứ nhẹ nhàng trôi qua cho đến ngày đăng ký early bird. Đăng ký early bird thì đương nhiên là rẻ hơn cũng kha khá, và với tinh thần tiết kiệm thì khi kỳ đăng ký early bird đến thì đương nhiên phải chớp lấy cơ hội này.

Mình hăng hái đăng ký cho ngay 1 quả FM, rồi nhắn vào group bảo mọi người cùng đăng ký. Người bạn Nicki, mặc dù ban đầu cũng khá là máu chạy thử full 42, tuy nhiên gần đến ngày đăng ký thì lại thấy hơi suy nghĩ. “Tôi hỏi mấy đứa chạy 42 ở office rồi thì chúng nó đều bảo không nên ông ạ”. “Tôi nghĩ là năm nay chạy 21 rồi mấy năm nữa mới train cho 42 chứ nếu không thì không ổn”. Điều gì đến thì cũng phải đến, 3 thanh niên kia cùng nhau đăng ký 21km và để mình chạy 42km. Bùn. (Nói thế thôi chứ thực ra là cũng không trách gì các bạn, cũng không nên cố gắng quá sức, marathon isn’t a joke)

Nhớ lại 2 người bạn chạy cùng mình HM năm 2019, mình cũng nhắn thử xem các bạn còn có hứng thú chịu khổ cùng mình không. Một người thì mới có cháu đầu lòng: “Thôi anh ơi, bây giờ bễ lắm rồi”. Đứa còn lại: “Em nói thật với anh là anh rủ gì em cũng chơi, nhưng mà chạy thì chắc là thôi anh ạ”. Tìm thêm một vài hướng nữa nhưng cũng không có vẻ khả thi.

Okie, sau mùa đăng ký thì còn tôi chạy FM và 3 bạn của tôi chạy HM.

Luyện tập

Ít ra có bạn cùng train thì cũng vui. Group chat 4 người của chúng tôi thì mỗi lần tập chạy xong thì cũng share hình vào đó, 3 người còn lại thả tym. Coi như là có hội cùng nhau là đỡ buồn hẳn.

Nếu nghiên cứu về cách để chuẩn bị cho race trên mạng thì có rất nhiều hướng dẫn, phải chạy theo giáo án nọ, lộ trình kia. Mình có tham khảo xem cách các giáo trình hướng dẫn, và vì cũng có chút kinh nghiệm từ việc vận động cũng như chơi thể thao lâu năm, mình cũng cố gắng hiểu cái hướng mà mọi người hướng đến. Mình cố gắng tự luyện tập theo idea của bản thân, để có thể kết hợp với sự hiểu biết về cơ thể của mình, để cố lập được một cái gì đó hiệu quả nhất.

Về căn bản thì đi chạy theo như cách mình hiểu thì sẽ bao gồm có 2 phần chính: Một là về sức bền, thì đó là vận động thêm về cardio để cơ thể có thể chịu đựng được một thời gian dài. Hai, là về muscle endurance, đó là làm sao để các cơ bắp của mình có thể chịu đựng được lâu nhất có thể. Cutoff time của 1 cái run là 7h30p, thì ít ra phải luyện thế nào để cơ thể có thể chịu đựng được thật là dài.

Việc đầu tiên thì sẽ là đâm đầu vào cardio. Thực ra về Cardio thì mình có gốc không đến nỗi là tệ. Mình work với treadmill, cứ slot in các buổi tập khoảng 30-45p, để cơ thể mình quen với việc chạy, làm một ít interval kết hợp chạy và đi bộ, để cho tim phổi nó tăng thêm sức bền bỉ. Tập rồi thì dần dần mình có thể làm các cardio session càng ngày càng dài hơn, đến khoảng 1h đồng hồ.

Sau khi cơ thể đã ổn định hơn về mặt cardio, thì bây giờ mình hơi chuyển cái exercise của mình về phía muscle endurance hơn. Mình cũng không target là sẽ chạy thật nhanh hay là đạt thành tích nọ hay kia, mà mục đích chỉ là hoàn thành. Lấy mục đích như vậy thì chắc chắn là mình sẽ phải kết hợp giữa chạy và đi bộ; nếu coi như đi bộ là mình có thể chịu đựng được, thì mục tiêu chủ yếu chỉ là chạy được quãng đường hoặc thời gian dài nhất có thể. Mình bắt đầu mò ra ngoài đường chạy, cố chạy ở mức zone 2, để cơ thể có thể sustain được lâu nhất, và hồi phục cũng nhanh hơn (do không chạy nhanh thì cơ thể cũng không bị tích lactic acid, nên ko bị đau cơ). Cố gắng của mình là chạy minimum thì là 1h, vài lần mỗi tuần, và 1 tuần thì cố chạy đc 1 buổi thật dài tầm 2-3h đồng hồ, để cơ thể quen dần lên.

Okie nghe thì kế hoạch cũng khá là khoa học và chỉn chu. Nhưng mà không, cuộc đời nó không như là mơ. Công việc hàng ngày của mình cũng khá là stressful, cũng bận rộn tối ngày; nói thật ra thì không có lúc nào để dừng lại để nghỉ, vì lúc nào cũng có thứ để làm, để suy nghĩ, để tính toán. Bệnh văn phòng cổ vai gáy thì bảo đảm là không thể tránh khỏi; khi kết hợp với phần training đầu tiên, thì khá là nặng lên cơ thể. Kiểu cơ thể mệt mỏi đi làm kết hợp với cơ thể mệt mỏi do training, lại phải plan để cố gắng rest cho cơ thể hồi phục, nên là cũng không tập được nhiều và cũng hơi behind schedule. Đến lúc hệ thống gửi email thông báo là còn dưới 100 ngày, thì mình cũng phải đổi kế hoạch training về hướng muscle endurance nhiều hơn.

Training về muscle endurance thì thực ra lại khá thoải mái cho cơ thể, vì chạy thế này thì không đau người, mà có vận động thì cũng đỡ hơn các thứ kiểu mỏi người do ngồi nhiều khi đi làm. Lúc này thực ra là ra ngoài đi chạy cũng khá là vui vẻ, mình cũng khá là enjoy. Chỉ có một vấn đề lớn, đó là thời gian. Theo các giáo trình huấn luyện marathon thì đoạn này mình phải làm một cái gọi là miles accumulation, đó là cố gắng chạy thật nhiều trong mỗi tuần tăng dần lên; chạy được đủ số miles trong tuần thì cơ thể mới có thể thích nghi với workload cho race day. Dự tính là phải accumulate được đến 30-40miles, nghĩa là phải chạy đc 10+ hours mỗi tuần. Chạy thì okie đó, nhưng mà tìm đâu ra 10 tiếng mỗi tuần để đi chạy thì mới là điều khó khăn nhất đối với mình. Thực ra thì mình cũng chỉ có thể cố gắng hết mức có thể, có lúc nào thu xếp được thì mình cố vác xác ra ngoài đường thôi.

Đến những ngày cuối cùng, thì mình vẫn có thể tính là under-trained. Có hai mốc mà được suggest, đó là quãng chạy dài nhất, cũng như tổng quãng chạy mỗi tuần, thì mình đều thiếu. Nhưng mà thời gian thì đâu có chờ đợi được ai, cũng đến lúc mình phải đi chạy rồi.

The Race

Điều gì đến thì cũng phải đến, 1/12 là race day và mình bay sang Singapore sớm 1 tuần, vừa là để gặp bạn cũ, collect race pack và đi chạy. Gặp gỡ bạn bè cũ là 1 chuyện, nhưng mà tuần cuối nên mình cũng chill và không tập tành gì thêm nữa, cho cơ thể được recovered, nghỉ được đến đâu thì nghỉ.

Mặc dù các bạn của mình không chạy cùng mình nhưng về những mặt khác của việc chuẩn bị cho race day thì vẫn làm rất là kỹ. Mình thì chưa chạy với gel bao giờ, để fuel dọc đường, tuy nhiên các bạn mình thì đã nghiên cứu kỹ và nhân dịp 11.11 đã stock up một đống gel. Với dự tính là có chạy 7 tiếng, thì mình đã xin Nicki và Cris 8 cái gel, coi như là đủ dùng mỗi tiếng 1 lần. Ngoài ra còn việc chuẩn bị thì đương nhiên có phần carb load trước khi đi chạy; sau khi collect race pack thì cả nhà đi làm 1 bữa dim sum no nê, mỗi người 1 đống xiao long bao và 1 đĩa cơm rang, đảm bảo cho một cơ thể đầy carb.

Race day bắt đầu vào chủ nhật, và start timing là từ 4h30; việc đăng ký và chuẩn bị tại điểm starting point thì thông báo là từ 2h30 đến 3h30. Khách sạn của mình ở chỉ cách điểm xuất phát 15p đi bộ, nên là mình đã thong thả đặt báo thức lúc 2 rưỡi sáng, và khoảng 3h hơn thì bắt đầu đi xuống dưới nhà. Có vẻ cũng có nhiều người ở các khu vực xung quanh, nên là mới sáng nhưng đã có các dòng người đổ về cùng đi bộ về phía điểm xuất phát, nhìn rất là khí thế.

Tuy nhiên đó có lẽ là bắt đầu của sai lầm đầu tiên. Starting time 4r là dành cho những elite athletes, cho những người compete để giành giải thưởng. Vì biết bản thân còn kém nên mình đăng ký start ở Pen G, dành cho những người áng chừng thời gian từ 6 đến 7 tiếng; Pen G thì phải chờ hết tất cả các Pen khác start thì mới được start, nhưng lại là Pen đông người nhất vì có tất cả những người thiếu chuẩn bị nhất, những người chạy lần đầu ở đây. Mình phải xếp hàng hơn 1 tiếng đồng hồ trong khu người lúc nhúc, và phải đến 5h45 mới được start race. Huhu nếu biết trước thì chắc đã thêm đc 60-90p ngủ nướng thêm trên giường.

Vì race start là chung giữa HM và FM, nên bao chung quanh mình là rất rất nhiều người chạy HM. Mình cũng đã nghĩ bản thân là mình sẽ cố chạy và maintain ở tốc độ 6km/h, tính ra là 7 tiếng thì sẽ kết thúc được 42km, nghe chắc cũng khá là feasible. Tốc độ này là khá chậm để start, và ngay từ đầu đã có ầm ầm người chạy vượt qua mình; nhưng không sao, mình có plan và mình sẽ stick with it. Cố maintain tốc độ chạy thật đều, nói chung là mọi thứ có vẻ là vẫn ở trong dự tính. Nhưng không, đến khoảng km8-9 thì đến một đoạn phải chạy lên cầu rất là cao. Mình cố jog một đoạn để lên dốc, nhưng mà chạy lên dốc thì thực sự là mệt, và mình cũng nghĩ đến đoạn tiếp theo thì có lẽ sẽ phải có 1 đoạn xuống dốc nữa, và những đoạn chạy này thì không quá ổn cho chân. Vì đằng nào thì cũng phải chạy và đi bộ, nên mình chuyển qua đi bộ vượt qua cái đoạn lên cầu, và đoạn sau là xuống cầu này. Đoạn cầu này làm mình chậm hơn, và làm mình cũng phải suy nghĩ lại chiến thuật của mình sẽ thế nào.

Nhận thấy có những đoạn lên xuống thế này sẽ dẫn đến việc mất rất nhiều sức lực, và ảnh hưởng đến sức bền lâu dài của mình, mình suy nghĩ theo hướng khác. Mình tính toán là mình sẽ kết hợp giữa chạy và đi bộ, làm thế nào để tiết kiệm sức lực nhất có thể. Mình đi bộ 1km và jog 1km, để áng chừng vận tốc của bản thân ở mức ổn định. Sau đó thì trong đầu mình bắt đầu phải làm toán, chia sức ra là nên chạy bao nhiêu và đi bộ bao nhiêu, và mức thời gian cuối cùng mình đạt được, để nó sẽ nằm trong khoảng 7h10p - 7h20p. Khi bạn đã undertrain rồi thì chỉ còn cách là dùng não thôi…

Mọi thứ vẫn ổn cho hết 20km đầu tiên, và mình cũng dần dần cảm thấy tự tin hơn về khả năng finish của mình. Mình vẫn giữ nguyên tiến độ về việc fueling đầy đủ mỗi tiếng, đảm bảo cho không bị thiếu sức hay là chuột rút. Ngoài ra jog và đi bộ nên cũng không quá nhanh, và tim phổi của mình vẫn hoàn toàn okie, không bị quá sức. Mỗi đoạn đến aid station để bổ sung nước mình cũng không bỏ chút nào. Cho đến km25 thì mình vẫn cảm thấy lạc quan doable, vẫn đang manage được vận tốc trung bình cho 7h10p, và vẫn còn 15-20p spare, để nhỡ có đi chậm lại thì vẫn kịp.

Nhưng mọi chuyện đâu có dễ dàng như thế. Một trong những vấn đề của việc start muộn, đó là nó sẽ gần hơn với lúc trời nắng bắt đầu lên. Với tốc độ của mình thì sau 25km, đã qua hơn 4 tiếng đồng hồ và bắt đầu đi đến khoảng nắng 10h trưa. Singapore sau cả 1 tuần mưa dầm dề thì bắt đầu đổ nắng vào thứ 7 và chủ nhật, thế nó mới oái oăm. Và cơ thể mình mặc dù tim phổi không mệt, cơ bắp thì vẫn chưa quá tệ, nhưng mà mình bắt đầu cảm thấy đau bàn chân và ngón chân; cộng thêm 1 chút nhức mỏi ở phía sau đầu gối, do chân cẳng phải gập đi gập lại nhiều lần. Chiến đấu với cái nắng ở trên đầu và cái đau ở dưới chân; và đến km30 thì có đoạn leo lên dốc và chạy ở 1 đoạn đường trên cao; tốc độ của mình đã chậm hẳn lại, một số đoạn phải dừng lại một xíu để hồi sức chứ không walk được nữa.

Mình tính toán cũng thấy là vận tốc của mình cũng đã giảm hẳn rồi, và cứ tiếp tục thế này thì chắc cũng khó mà đạt được mốc 7h30p. Bên đường chạy bắt đầu nhìn thấy nhiều người hơn, đã ngồi gục xuống nằm nghỉ bên chỗ đỡ nắng, có vẻ đã bỏ cuộc, và chờ người đến đón. Thú thực là lúc đó mình cũng rất mệt và cũng khá suy nghĩ về việc bỏ cuộc; nhưng mà cuối cùng lại không. Mình cũng nghĩ là mình có thể không đạt được cutoff 7h30p, nhưng mà chắc cũng cố hoàn thành được 42km; chắc khoảng 8h vẫn là okie rồi. Ít ra là cũng hoàn thành được 1 cái gì đó, và mình thì chỉ là không thích bỏ cuộc.

Vẫn cố gắng lướt về đích, mình cũng loay hoay được đến mốc 35km. Có người chạy trước mình khoảng 30m, và vượt qua được mốc 35km. Bất ngờ lại có 1 người của ban tổ chức lại đứng lên, khiêng cái bảng 35km ra chắn ở giữa đường. Anh ta chặn mình lại “hey man, sorry but you did not make the cutoff time”. Ủa? Mình nhìn lại xuống đồng hồ. 12h06. Cutoff thứ 5 của race thì ở vị trí 35km, với thời gian là 12h05. Vậy là mình không hoàn thành được race, và là người đầu tiên bị chặn lại ở cutoff 5. Bùn.

Nghĩ cũng buồn cười; mình cũng khá là upset khi là người đầu tiên bị dừng lại ở cái cutoff này và không hoàn thành được race. Nhưng lúc ở trên xe và bị chuyển về đích, mình cũng nhìn thấy những người khác đang limping đi những đoạn cuối cùng về đích. Có khi mình cũng may mắn vì không phải bò nốt 7km cuối cùng như thế kia. Không biết nữa, thôi nói chung là sống sót trở về.

Meanwhile thì 3 bạn của mình đều hoàn thành HM một cách thoải mái :)

Suy ngẫm

Sau hôm đi chạy về thì thực sự là mình cũng không nghĩ được gì nhiều, combination của thiếu ngủ + đau người làm mình gần như không còn sức lực để suy nghĩ gì mấy. Đương nhiên khi được ngủ nghỉ 1 hôm thì đầu óc cũng phục hồi lại được xíu.

Nếu để nghĩ lại, thì mình thấy là bản thân mình rõ ràng là đã under-train. Cũng có một phần là under-prepare, vì mình thực sự cũng cảm thấy là bản thân cũng khá là gần; nếu có cơ hội quay lại ngày race day, thì với kinh nghiệm thì mình sẽ biết cách phân bổ lại sức lực cũng như tránh 1 số sai lầm sơ đẳng thì mình cảm thấy là mình cũng có thể hoàn thành được. Tuy nhiên, under-prepare thì cũng có thể tính là một excuse, vì nếu mà mình luyện tập đầy đủ, thì mình hoàn toàn có thể overcome được 1 số thiếu sót trong khâu chuẩn bị. Như là đi làm 1 bài test vậy, có thể bạn under-prepare nhưng nếu mà bạn có căn bản vững chãi, well-trained thì bạn cũng có thể xử lý được tình huống tốt hơn, tự tin hơn nhiều. Cũng là một bài học mình cần để ý đến, vì chắc chỉ cần 1%, thêm 1 tí tí thôi, là có thể là sự khác biệt giữa thành công cũng như thất bại.

Under-train, thì với mình nó cũng là nhiều yếu tố. Nhiều người có thể nhắc đến việc discipline, là việc tuân thủ chặt chẽ những bài tập hoặc là lộ trình mình đặt ra, và mình đã không làm tốt những điều đó. Tuy nhiên, cuộc sống của mỗi người mỗi khác, và mình cũng phải cân bằng energy của mình cho những sức ép khác của cuộc sống. Chắc là chưa phải là most optimized, nhưng chắc mình cũng cố được đến 80-90% khả năng quán xuyến của mình rồi. Nếu rút ra được bài học gì thì đó là sức người có hạn.

Ngoài ra, chắc vấn đề cuối cùng thì là sự nuối tiếc. Đó là khi mình cảm thấy là nếu mình đã có kinh nghiệm rồi, thì mình có thể làm lại lần thứ 2 tốt hơn rất nhiều. Chỉ là bây giờ câu hỏi là mình còn không chắc mình còn muốn trải qua một lần như thế này nữa hay không. Như là bạn đã chuẩn bị rất kỹ cho một bài thi thật khó, nhưng rồi bạn lại trượt khi gần đến vòng cuối cùng? Tuy vậy, nhưng mình thì không có một chút hối hận nào khi đi chạy lần này. Cũng là một lần mình được thử thách bản thân rất nhiều, tự hiểu thêm về mình rất nhiều, và đẩy bản thân (khá xa) ra khỏi vùng an toàn từng có.

Không nhớ mình từng bảo với ai, nhưng mà ở đời thỉnh thoảng phải thử làm gì hâm hâm mát mát một tí thì sống nó mới nhiều hứng thú =)