Chuyện những cái domains
Một đam mê dở hơi khó bỏ
Mấy hôm nay, mình loay hoay để đổi lại cái đường dẫn cho cái blog này. Bây giờ thì nó đã thành soliloqui.vn, nghe cũng oai hơn chứ?
Có custom domain thì luôn là một niềm đam mê nhỏ và dở hơi của mình. Giữ nguyên đường link Substack thì là free, nhưng mà đổi sang custom domain thì vừa mất thêm xiền mua domain của registrar, và Substack thì cũng charge one-time fee để chuyển hết các link cũ của mình về đường dẫn mới. Nhưng vì là sở thích thì tiêu xài một tí cũng vẫn là okay vậy. Thời đại này rồi, mua được căn nhà mặt phố cũng khó khăn, thôi thì mình lấy được cái domain, coi như là xây dựng ngôi nhà trên mạng cho bản thân.
Ngoài cái domain này thì mình cũng còn giữ một số các domain khác, vừa là personal cũng vừa là công việc. Trong lúc ngồi setup và đợi các loại DNS update/propagate, thì mình cũng đi mò lại mấy cái domain cũ, và nó cũng như là một chuyến đi thăm lại quá khứ.
Domain đầu tiên
Câu chuyện này thì phải kể bắt đầu từ các email cá nhân. May mắn sinh ra và lớn lên trong thời kỳ Internet mới vào Việt Nam, những kỷ niệm đầu tiên với Internet thì sẽ là lên mạng đọc báo lung tung và Yahoo Messenger rồi. Người người nhà nhà đều có một tài khoản email Yahoo, email thì không biết có sử dụng mấy không, nhưng mà chát chít thì ngày đêm. Email đầu tiên của mình là một cái @yahoo.com như bao nhiêu người khác.
Khi mình bắt đầu đi du học và có nhu cầu tám chuyện với các bạn cùng lớp, thì bên này, mọi người không có sử dụng Yahoo, mà là Hotmail. Email tiếp theo của mình là một cái @hotmail.com . Mình cũng stick với cái email này một thời gian, trước khi đu theo trend (cũng chả nhớ là cái gì nữa) và cũng lập ra cái Gmail đầu đời. Nói là đầu đời nhưng mình vẫn giữ nó đến bây giờ và là cái email mình dùng lâu nhất.
Mọi người xung quanh mình, khi nhắc đến email, thì đều là dùng đến 3 cái này hết, và mình cũng không nghĩ gì nhiều đến nó. Chỉ đến khi đi học đại học, thì mới được nhà trường cấp cho một cái email riêng cho học sinh, để làm id đăng ký môn học với access các loại tài liệu (IVLE anyone? nghe bảo sau thời IVLE thì đã thay qua LumiNUS rồi bây giờ đã thành cái Canvas gì đó rùi… trường cập nhật hệ thống nhanh như big tech). Tiếp cận với thời đi học đi làm và phải sử dụng email nhiều hơn, mình mới có để ý thấy các đuôi email khác khác, hay đi theo các tổ chức, công ty nọ kia. Search trên mạng tìm các email của người nổi tiếng nghe cũng khá là oách. Kiểu billg@microsoft thì xịn xò biết bao? Mình cũng khá thích ý tưởng một ngày nào đó mình cũng có thể có một cái email như thế, mặc dù bản thân thì chả biết là mấy cái này từ đâu mà có.
Ghép vào đó, là câu chuyện khi mình trở thành người admin của một trang web khác (link). Từ đây, mình mới bắt đầu lọ mọ nghiên cứu về setup các thứ như domain và nameserver.
Từ CPanel cho đến GSuite
Mình là nhận kế thừa từ người trước, khi họ đã setup các thứ đầu tiên xong xuôi (và nó thì kiến thức tech chắc còn lơ mơ hơn mình =))). Mình chỉ biết là cái Domain thì đã được mua từ Namecheap, còn cái website thì được hosted ở trên một bọn hosting provider nào đó.
Mình và những người bạn cùng chạy cái website đó, và rồi một ngày tự nhiên có câu hỏi: “Chúng ta nên có một cái email nhỉ, để có thể contact mọi người và nhận các thông tin các thứ?”. Đương nhiên, là “the tech guy” của team thì mình cũng phải lọ mọ đi nghiên cứu xem nó thế nào.
Thời đó, server là một cái VPS và tất cả đều chạy và được quản lý nhờ CPanel portal. Sau khi mò mẫm một lúc thì mình đã biết là thực ra đã có cái email admin được lập ra từ thời nào, và có cái giao diện email vừa xấu vừa cồng kềnh đúng như một sản phẩm của thiên niên kỷ trước. Với khả năng nghiên cứu Stackoverflow, mình đã mò ra được cách tạo thêm email mới, cấu hình các loại POP để mình và các bạn có thể nhận được email ở hòm thư cá nhân các thứ. Cũng khá hay ho, giúp mình hiểu thêm được khá nhiều các thứ của SMTP hay các loại kiến trúc của Mailserver, hiểu thêm các loại DNS các MX record.
Không may (hoặc là may mắn?) một thời gian sau, trang web bị overload với rất nhiều requests, và thậm chí còn bị tấn công bởi DDOS. Các cấu hình bên trong cục VPS đã không còn hiệu quả nữa, và khi đó mình mới mò ra Cloudflare và biết đến CDN lần đầu tiên. Lúc đó thì Cloudflare vẫn khá đơn thuần là một trang chuyên về CDN và Proxy chứ chưa có nhiều tính năng như bây giờ. Thêm một khoá học nữa cho mình về các thứ cấu trúc Nameserver, khi mình phải switch nameserver của hosting provider sang Cloudflare, rồi thêm HTTP-to-HTTPS proxy trên CF.
Với việc giao diện của CPanel Mail quá khó sử dụng, cộng thêm có chút budget trong việc chạy website, mình cùng team đã quyết định setup một cái GSuite Domain xịn xò. Cấu hình các thứ để cuối cùng nhận được những cái email đầu tiên qua Gmail Business, với domain riêng của mình, cũng là một cảm xúc khá là thoả mãn :)
Route53 và các Personal project
Mình chính thức đi làm ở công ty đầu tiên và được trải nghiệm Cloud. Công ty mình chạy tất cả mọi thứ trên AWS, và mình làm việc với khá nhiều phía hạ tầng, nên được học thêm khá nhiều về DNS, về networking, về dựng service các thứ. Với sự tò mò vốn có, mình về nhà tự lập một cái AWS cho bản thân và cũng nghịch (những cái gì free) ở trên đó.
Ấp ủ một domain riêng của mình cũng lâu rồi, mình tự mua cho mình một cái personal domain đầu tiên qua Route53 với tên của chính mình cùng với GSuite đi kèm. Đây là domain tên mình mà, nên là mình đã setup ngay một cái email me@****.com và khoe ngay với mấy đứa bạn thân. Cũng muốn có một ngôi nhà trên mạng, mình cũng setup một cái blog bằng Wordpress trên cái domain này. Mình vẫn nhớ là cái Wordpress chạy trên EC2 t2.micro, cứ mấy hôm mình lại nghịch lung tung gì đó với nó thì nó lại sập.
Chạy cả một cái EC2 instance cũng đi với nhiều vấn đề quản lý các thứ, cũng như cũng dính vào các vấn đề của bảo mật. Với việc wordpress là hệ thống được chạy nhiều nhất thế giới, có rất nhiều các bên tin tặc mò mẫm và scan tất cả các domain chạy wordpress và phá hoại (deface) mấy cái trang cá nhân như vậy, nếu không được bảo mật một cách kỹ càng (khoá hết port, khoá hết permission chmod, rồi chặn các con malicious bots). Cũng một phần vì thời đó mình cũng lười (hoặc là chăm chỉ đi làm công việc chính) nên không chăm chút được cái trang, cũng chả viết lách được gì nhiều. Mình xoá cái EC2 Instance đó đi, và quyết định lại làm một cái trang đơn giản bằng Gitlab Pages. Cũng tương tự như Github page, nhưng vì mình hồi đó đang học Gitlab CI, nên cũng lấy cái này để tự học thêm. Tuy mình cũng không maintain cái này được (vì Frontend khó quá quá khó huhuhu).
Khi mình bắt đầu với quá trình startup, mình cũng tự đăng ký những tên miền đầu tiên cho công ty. Các tên miền .vn thì phải mua tại các provider Việt Nam và có KYC đầy đủ, chứng thực mình là công dân nước nhà; còn các tên miền khác thì mua qua Namecheap lại sẵn sàng, đa dạng và dễ quản lý hơn. Tên miền của công ty còn là tên miền 4 chữ cái ****.vn, mình cũng tham vọng thử đi kết nối và đi tìm mua thử domain ****.com mà cũng không được; domain này bị mua từ năm 199x và bây giờ thì được auto-renew hàng năm nhưng lại không có ai sử dụng…
Kết
Domain mình mới tậu này soliloqui.vn, cũng đánh dấu việc bản thân mình lại thử nghiệm lần nữa với việc viết lách và xây dựng ngôi nhà trên mạng của bản thân. Vẫn còn vài cái domain nữa mà mình chưa activate lại, đó là những dự án mà mình vẫn đang còn ở trong đầu chứ chưa được viết ra thành lời. Đôi khi, cứ phải mua cái domain vào thì làm việc nó mới nghiêm túc hơn…